شایانذکر است که علاوالدینی های ساکن
در دیگر ولایات کشور، بیشتر پیش از دوره عبدالرحمن و خصوصاً بعد از قتلعام هزارهها
به آن ساحات مهاجرت کردهاند و مهاجرین بعد از سال ۱۳۵۸ را شامل نمیشوند که همه بهاستثنای
علاوالدین های چهارده کابل از غزنی به آن مناطق نقلمکان کردهاند.
ولایت کابل.
● علاوالدین بالا و پایین واقع در چهاردهی
کابل.
در کتاب حیات افغانی در نسخه یی که به زبان اردو است و مؤلف آن حیات خان
افغانی است که خود یک پشتون است. ساکنان چهاردهی علاوالدین کابل را هزاره میداند.
ولایت غزنی .
● ولسوالی ناور.
بهایی: منطقه بهایی الی قوریه را در
ناوربنام جاغه شیو یاد میکنند. علودانی ها بیشتر در قریجات چار چشمه ، قاش، شیونه ده، عمران و قره چه زندگی داشته و در حیات
اجتمای بهایی نقش برجسته خویش را ایفا کرده اند. مرحوم ملا خداداد یکی از بزرگان
قومای علودانی در بهایی بود و حالا هم ملک خداداد یعقوبی از قره چه من حیث نماینده
مردم در مرکز ولسوالی اجرای وظیفه میکند.
● ولسوالی جغتو:
قریه خوش ابدال، قریه بلبل ککرک، قریه جاجه سراب:
استاد محمد
ضامن عظیمی در اثرگرانسنگ خود بنام درآمدی بر مردم شناسی جغتو می نگارد که علودانی
ها زمین خوش ابدال را در سال ۱۲۴۶ هجری شمسی که شامل پنچ کاریز
میشده ه از صاحبان قبلی ان خریداری کرده واز ۱۵۹ سال بدینطرف در انجا زندگی میکنند. فامیل محترم سلطانعلی پیمان از فعالین سیاسی و اجتماعی در
قریه بلبل ککرک و چند فامیل هم از قومای میرزاخان در جاجه سراب زندگی میکنند. از قول آقای شهامت فرزند استاد عادل ورکلاخ، اهالی قریه شش گرگ قیاق از قومای نزدیک آنها بوده و اصالتا از قریه گرگی شملتو بدانجا کوچیده اند.
● ولسوالی خوجمیری:
قریه چهل گنبد. علودانی ها بصورت پراگنده در قریجات مختلف خوجمیری زندگی داشته
ولی تنها در قریه چهل گنبد صاحب ملک و زمین اند. خانواده محمد حسین و خلیفه ظریف
از علودانیی های چهل گنبد اند. قومای علودانی مقیم نوآباد غزنی حکایت از این دارند که عده ی مقیم چاربرجه خوجمیری ادعا دارند که انها اصالتا از قریه چای روباه شغنه علودانی اند و حالا بصورت پراگنده در مناطق مختلف و از جمله چار برجه زندگی میکنند.
● ولسوالی مقر:
مرکز ولسوالی مقر: مرحوم حاجی عزیز تاجر ملی، از
بزرگان علودانی در مقر و متعلق به طایفه میرزاخان بود.
● ولسوالی قره باغ:
علودانی ها در قریجات آیین، قارچه و نوده جنگلک زندگی میکنند و حالا بیشتر به کسب و کار در شهرها پرداخته و تعدادی در شهرهای غزنی و کابل مسکن گزین شده اند. گفته میشود که علودانی های قره باغ قسما بعد از سالها زندگی در جاغوری به آنجا کوچیده اند.
ولایت میدان وردک:
تعداد زیادی از علودانی ها در قریه قول ماشی در حومه بازار دهن ابدله زندگی داشتند که در این اواخر بیشتر به کابل کوچیده و مسکن گزین شده اند. آنها بیشتر ننگیه و در حدود دو صد فامیل میشوند که تقریبا از هفت نسل بدین طرف در ان ساحه زندگی کرده و پدر بزرگ شان بابه غلام اولین شخص بوده که در ان ساحه آمده و زمین خریداری کرده است. اولاده بابه غلام به پنج خانوار تقسیم میشه که هر کدام در حدود بیش از بیست فامیل میشود. تقریبا در حدود پنج فامیل از قومای علودانی در اطراف راقول مرکز ولسوالی حصه دوم بهسود زندگی میکردند که حالا انها هم به کابل کوچیده و در برچی زندگی میکنند. علی داد، ارباب رحیم، حاجی امیرداد، داکتر ضیا از بزرگان قول ماشی و استاد عبدالواحد پدر داکتر مجید واحدی از علودانی های اطراف راقول هستند. فامیل مرحوم قومندان قمبر لنگ در سرچشمه از توابع ولسوالی جلریز زندگی میکردند. علودانی های بهسود از وجود یک قریه از علودانی ها در پایان کوتل اونی نیز یاد میکنند.
ولایت بامیان:
● ولسوالی یکاولنگ: علودانی ها در قریجات شمس الدین،
کیلیگان، معروف، خم گرمک، سر دشت ملک صفدر، چمن، سوختگی و خم
بازرگان زندگی میکنند و بصورت تخمینی در حدود
دوصد فامیل در قریجات ذکر شده زندگی دارند. بیشتر آنها ازطایفه خوش احمد از قوم قولو از سوخته به یکاولنگ کوچیده اند. تنها ملک صفدر مرحوم از قوم بابا از قریه ده جانبیک و چند خانه در شمس الدین از گرگی شملتو که از خانواده دور آقای عادل و آقای دانش ورکلاخ اند در یکاولنگ زندگی میکنند.
ولایت دایکندی:
● ولسوالی میرامور، گیروی چار صد خانه دره
خواجه غار: دره خواجه غار در حومه جنوب شرقی
بازار پلاس در حدود دوصد فامیل زندگی میکنند و در این اواخر عده ی به شهرهای غزنی،
کابل و خارج از کشور در ایران کوچیده اند.
ولایت سمنگان:
● ولسوالی دره صوف، قریههای جنگل قول،
اشلیز، تور، سرتور، دهن تور، جای زاغ، لیله، ظهرا، گم چشمه:
علودانی های دره صوف عمدتا در قریجات که
ذکر شد زندگی دارند و قرار گفته
بزرگان که علودانی های کوچیده به شمال نخست در منطقه چیل ولسوالی روی دوآب رحل
اقامت افگنده و بعد از سپری کردن مدتی از انجا به اشلیز کوچیده و سپس به جاهای
دیگر در ولسوالی دره صوف زندگی اختیار کرده اند و عده ی هم در مناطقی از ولسوالی
شولگر و چارکنت و چمتال و سرپل مسکن گزین شده اند. در قریه اشلیز در حدود بیش ازشصت
فامیل علودانی های سنی مذهب زندگی میکنند که احتمالا قبل از دوره امیرعبدالرحمن به
این مناطق کوچیده اند و بیش از پنج نسل است که در اشلیز زندگی میکنند. ازقول
بزرگان خود روایت میکنند که از منطقه جوی آیین علودانی غزنی به اینجا کوچیده و
بیشتر به زراعت و مالداری اشتغال داشته و کمتر با مناسبات بازار اشنا هستند.
● ولسوالی روی دوآب: قریه بزرگ علاءالدین،
دهن قل، سرآسیاب، بلغلی، گذرک!
تاریخ دقیق مهاجرت علودانی ها از غزنی به ولسوالی روی دو آب ولایت
سمنگان معلوم نیست. موسفیدان قریه این مدت را بین ۱۵۰ الی ۲۰۰ سال حدس میزنند. علودانی ها در
این ولسوالی بیشتر در قریجات علاودین، یخنقول، بلغلی، سرآسیاب و گذر ولسوالی روی
دو آب زندگی میکنند و در بین خود به طوایف آغودی، شیردل، گردیالی و قاسوم که
بیشتر ننگیه میباشند، تقسیم شده اند. از بزرگان این مردم که در احزاب سیاسی فعال بودند میتوان از
مرحوم_الحاج_معتمدی و مرحوم_عبدالله نام برد.
بزرگان
آغو دی: غلام نبی قریه دار، غلام علی قریه دار. داکتر محمد عظیم آخوندزاده، حاجی
هاشم(در قریه سرآسیاب )، ملک صاحب
خانه، نعیم نماینده کربلای، حاجی سلطانعلی
علی، خانشرین زوار، (قریه علاوالدین )،
حاجی علی حسین(قریه گدرگ یا گذر دره)
علمای آغودی: ملا خداداد کربلای ، شیخ سراج الدین
تقدسی(قریه سرآسیاب )،، ملا مراد (قریه
علاوالدین)،
بزرگان
قوم ننگیه:
۱. قوم شیردل:
الف)
بزرگان شیردل: باز محمد، حاجی علی
حسن، شیر قومندان، سلمان نبوی، خان متا بای، حاجی صوفی نبی، منصور قومندان، فضل احمد قریه دار، حاجی سرفراز، سید احمد قریه دار، قومندان رضی، امیر زوار
ب. علمای
قوم شیردل: حاجی محمد حسین ضیایی، حاجی
معتمد، شیخ ولی محمد، شیخ میثم، شیخ مروًج
۲. قوم قاسوم:
الف)
بزرگان قوم قاسوم: حاجی ظریف، حاجی
ناظر حسین، حاجی داراب، حاجی عبدالرحمن، حاجی سخیداد، حاجی خلیل، اسد زوار
ب) علمای قوم قاسوم: شیخ انور،
حاجی محمد عارفی ، مهدی شیخ زاد، شیخ
نظیف ناصری، عیسی احمدی ، شیخ استا، شیخ
هادی
۳. قوم گِیرد یالی :
ب) بزرگان قوم گیرد یالی: حاجی یار محمد ، حاجی
ظاهر، حاجی شیر احمد، عبدالله محمدی، حاجی امان، رسول قریه دار، خان علی بابه، علی شیر
قمندان
ب) علمای قوم گیرد یالی: ملا سخیداد کربلای، حاجی
صالحی، شیخ ناظر حسین، ملا غلام داروغه، شیخ ضیا
عزیزی_محمدی نام برد و حالا هم از رییس سلمان
نبوی ، حاجی خلیل ، رسول قریه دار ، متین قریه دار ، حاجی سرفراز قریه دار بعنوان
شخصیت های شناخته شده نام برد.
● ولسوالی
خرم سارباغ : قریه قینر، کل مامد ولایت بلخ
● شهر مزار شریف :
حدوداً سی خانواده در قشلاق شیخآباد نزدیک قلای جنگی زندگی میکنند. شیخ محی الدین از علودانی های این قریه میگوید
که اجداد شان از سوخته علودانی به شمال کوچیده، نخست در منطقه اشلیز مسکن گزین شده
و بعدا برای چند سالی هم در پل برق شولگر و ازان جا به قره غاج چارکنت کوچیده و در
اخیر به شیخ آباد ولسوالی دهدادی مسکن گزین شده اند.
● ولسوالی چارکنت:
علودانی ها در قریجات خواجه بندی، پس قدوغ، شرشر، قره غاج
زندگی دارند که یک تعداد شان فعلا در شهر مزار شریف در منطقه علی چوپان، کارته
سجادیه و سید آباد زندگی میکنند. از تعداد دقیق علودانی های چارکنت آمار دقیق در
دست نیست.
● قورچی چهاربولک، کسی بنام غفار نواسه علی
احمد پهلوان از علودانی های آن دیار
و همچنان برادران معلم جانعلی در ولسوالی چمتال ولایت بلخ
● ولسوالی شولگره : پل بَرَغ و قشلاقی نزدیک باغ قولند
● ولسوالی دولت اباد
ولایت لوگر بصورت پراکنده در جاهای مختلف که عده ی از آنها به کابل کوچیده و در مناطق قلای شاده و
افشار و دارالمان زندگی میکنند.
ولایت هرات
● ولسوالی کرخ : علودانی ها در زمان
حکومت ظاهرشاه و داود خان در تلاش خریداری زمین های زراعتی در ولایت هرات بودند و
بلاخره عده ی در منطقه دم جوی ولسوالی کرخ و عده ی دیگر در ولسوالی پشتون زرغون
زمین زراعتی خریدند. در تحولات بعد از ۱۳۵۷ و آغاز جنگ و جهاد از آن مناطق به داخل
شهر هرات کوچیده ودر محله عباس آباد سه راه محمودی در حدود دو صد و پنجاه فامیل
زندگی میکنند.
● ولسوالی پشتون زرغون
کشور
پاکستان
● کویته بلوچستان، مری اباد و بروری در مرکز کویته: فامیل حاجی برکت از قدیم در منطقه نچاری در علمدار رود شهر
کویته و بقیه علودانی ها در منطقه بروری هزاره تاون و کرانی زندگی میکنند که بیشتر
بعد از تحولات سال ۱۳۵۷ به ان شهر مهاجر شده و عده ی هم از انجا راهی استرالیا و
کشورهای اروپایی و امریکای شمالی شدند.
● کرم و پاراچنار: از قدیم عده ی علودانی ها عمدتا از پایان سر شملتو در مناطق
مختلف پاراچنار زندگی میکردند که بیشتر شان در ده سال اخیر به وطن عودت کرده و در
شهرهای غزنی و کابل مسکن گزین شده اند.
کشور
ایران
● علودانی ها در همه آستان های ایران و بیشتر در تهران، قم، مشهد، اصفهان، شیراز و کرج زندگی میکنند. تعداد شان ثابت نیست و عده ی در این اواخر مجبور شده اند که به وطن عودت کنند.
Leave a Reply